Οι μεταμορφώσεις της Ακρας Δεξιάς
Οι μεταμορφώσεις της Ακρας Δεξιάς
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ του βιβλιου της Βασιλικής Γεωργιάδου: η Άκρα δεξιά και οι Συνέπειες της συναίνεσης, Δανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Ελβετία Αυστρία , Γερμανία, Εκδόσεις Καστανιώτη ,2008, Γιατί ψηφίζουν τόσοι πολλοί την Άκρα Δεξιά στην Ευρώπη; Τα κόμματα της άκρας δεξιάς ψηφίζονται από «θύματα » και χαμένους » των κοινωνικοοικονομικών εξελίξεων. Όμως η σταθεροποίηση του ακροδεξιού χώρου μάλλον οφείλεται σε μια κοινή ατζέντα εναντίωσης στην μετανάστευση καθώς και στο σύστημα συναινετικής, διακυβέρνησης.Όσο περισσότερο απαξιώνονται στα μάτια τους οι θεσμοί , τόσο ενισχύονται τα κόμματα που βρίσκονται στα άκρα των ιδεολογικών πόλων. Σε τέτοια συγκυρία οι δυνάμεις του δεξιού άκρου είναι οι περισσότερο ωφελημένες ισχυρίζεται η Βασιλική Γεωργιάδου ,συγγραφέας του ογκώδους βιβλίου για την Ακροδεξιά στην Ευρώπη .Πέρα από τις πολύτιμο εμπειρικό υλικό, αποτέλεσμα μιας ενδελεχούς έρευνας σε έξι χώρες της Ευρώπης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα συμπεράσματα της για τα χαρακτηριστικά του Νέου Ακροδεξιού Χώρου. Σύμφωνα με την Βασιλική Γεωργιαδου το ακροδεξιό κράμα είναι αντιφατικό: Στα χαρακτηριστικά του είναι δυνατό να συνυπάρχουν τόσο μια (ακραία ) νεοφιλελεύθερη λογική εθνικής οικονομίας της αγοράς όσο και η ιδέα ενός εθνικο-πολιτιστικά περιχαρακωμένου κράτους -πρόνοιας , ο αντικρατισμος αλλά και ο κρατικός αυταρχισμός, ο αντιφιλελεύθερισμος–αντικαπιταλισμός αλλά και ο αντισοσαλισμός –αντικομουνισμός. Η ίδια αντιφατική φυσιογνωμία προκύπτει και από το μείγμα των ετερόκλητων πολιτικών θέσεων τις οποίες υποστηρίζουν τα κόμματα της άκρας δεξιάς: αντικρατισμός και σοβινισμός, μεταϋλισμός και εθνοκεντρισμός, οικονομικός φιλελευθερισμός και «οργανική δημοκρατία», με επίκεντρο όχι το άτομο, αλλά τον ‘’ λαό ’’ ως συλλογικό οργανισμό . Σε μια πιο κοντινή προσέγγιση η Γεωργιαδου διακρίνει μέσα από αντιφατικό μείγμα αρχών τις πιο βασικές θέσεις που συνήθως υπερασπίζονται τα κομματικά μορφώματα της μεταπολεμικής άκρας δεξιάς: αποφασιοκρατία (λατρεία της απόφασης και του ‘’δυναμισμου’)αλλά και δημοψηφίσματα, επίκληση του λαού και καισαρισμός, υπαγωγή στη συνταγματική τάξη και αντικοινοβουλευτισμός, αντισυστημικότητα και αντικομματισμός, εναντίωση στο πολιτικό κατεστημένο και πολιτικός συγκεντρωτισμός, «διαφορική ισότητα» και αντιπλουραλισμός αποτελούν τις ιδεολογικο-πολιτικές αρχές που η άκρα δεξιά υπερασπίζεται. Όμως η Γεωργιαδου μας θυμίζει ότι τα κόμματα αυτά, πάνω από όλα είναι κόμματα της άκρας δεξιάς:ο νεοφιλελευθερισμός τους » συνοδεύεται από πολιτικό αυταρχσμο, ο νεολαικισμος τους περιέχει δράσεις που υπονομεύουν την δημοκρατική τάξη .Αναμειγνύοντας συστηματικά δημοψηφιστικές αρχές με αποφασιοκρατικές μεθοδους , η άκρα δεξιά αναδεικνύει την αντίληψη τη για ένα πολιτικό , σύστημα συγκεντρωτικό, προσωποκεντρικό και καισαριστικό. Για να καταλάβουμε το πώς επιτυγχάνεται αυτό το ‘’αλχημιστικο‘’ πολιτικό μάγμα η συγγραφέας μας προτείνει να ρίξουμε μια ματιά στο μοντέλο εσωτερικής οργάνωσης των Ακροδεξιών κομμάτων :Χαλαρά οργανωμένα σε επίπεδο κομματικής βάσης αλλά ισχυρό στην κορυφή με προβεβλημένα στελέχη στην ηγεσία που καθοδηγούν κα κατευθύνουν όχι απλώς διοικούν, τα κόμματα της μεταπολεμικής ακροδεξιά είναι αυστηρά ιεραρχημένα και δομημένα γύρω από τον αρχηγό και οδηγητή τους. Αυτό το μοντέλο κομματικής οργάνωσης παραπέμπει σε ένα μοντέλο διακυβέρνησης στο επίπεδο του κεντρικού κράτους στο οποίο συνυπάρχουν στο πλαίσιο ενός ιεραρχημένου συνδυασμού, ο καισαρισμός και ο δημοψηφισματικές αρχές , με αλλά λόγια: ο οδηγητής αρχηγός από την μια και ο ‘’ κυρίαρχος’’ λαός από την άλλη . Έτσι-σύμφωνα με την Βασιλικη Γεωργιαδου- η Ακροδεξια είναι μεν άμεσο-δημοκρατική και δημοψηφιστική κατά τρόπο όμως που η άμεση έκφραση της θέλησης του λαού να ευθυγραμμίζεται με τη θέληση του ηγέτη: Ο οδηγητής αρχηγός επικαλείται τον λαό και προσφεύγει στον λαό, ο οποίος αναγνωρίζεται ως ανώτατη πηγή κυριαρχίας . Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η έρευνα που επιχειρεί η συγγραφεας της στενής σχέσης των κομμάτων της Άκρας Δεξιάς με το ιδεολογικό ρεύμα της ‘’νέας Δεξιάς’’ και που αποτελείται από διανοουμένους που εμφανιστήκαν στην Ευρώπη στα τέλη της δεκαετίας του 60 και του 70 στη Γαλλία Και στη δεκαετία του 8ο στη Γερμανία πρωτοεμφανίζονται ως αντίδραση στο Γαλλικό Μάη και τα φοιτητικό κίνημα . Το ρεύμα αυτό εμφανίζεται ως ‘’πολιτικής πρωτοπορίας»της άκρας δεξιάς. Το « νέο» στο ιδεολογικό αυτό ρεύμα που η ‘’νεοδεξια’’ διαμορφώνει έγκειται στο ότι προσπαθεί να οικειοποιηθεί ιδέες όπως ο «πλουραλισμός’’, «τρίτος δρόμος } «αλλαγή αξιών » «ευρωπαϊκός σοσιαλισμός »,έννοιες όπως «μονοδιάστατος άνθρωπος «μαζοποίηση» που προέρχονται από τον χώρο της νέας αριστεράς! (Μαρκουζε κ.α).Η νέα Δεξιά υπερασπίζεται μια αντίληψη«διαφορικής ισότητας »που αποθεώνει τη διαφορά , αναγνωρίζοντας την ισότητα μόνο στο πλαίσιο ενός ‘’εθνοτικού και πολιτισμικού απαρτχάιντ’’ :η ‘’διαφορική ισότητα» μπορεί να πραγματοποιηθεί όχι εντός ενός ετερογενούς κόσμου, αλλά μόνο κα αποκλειστικά στο εσωτερικό των ομοιογενών «πατρίδων ».Κάθε μια από αυτές είναι και πρέπει να παραμείνει εθνικο πολιτισμικά διαφορετική από τις υπόλοιπες Αυτό σημαίνει να παραμείνει «καθαρή από προσμείξεις, οι οποίες εμφανίζονται στο πλαίσιο «πολυφυλετικών , πολυπολιτισμικών η μικτών πολιτισμικά κοινωνιών». Η άκρα δεξιά υποστηρίζει μια εκδοχή περί ισότητας που βασίζεται στη ‘’διαφορά’’ η στις ιεραρχημένες διαφορές λαών εθνών και πολιτισμών . Το βιβλίο της Γεωργιάδου -ούτως ή άλλως – πολύτιμο εργαλείο για την πολιτική κοινωνιολογία –μας διαφωτίζει εντέλει για τις ευρωπαϊκές διαστάσεις του Ακροδεξιού εθνο-λαικισμού που έμοιαζαν να αποτελούν ιδιότυπο ελληνικό φαινόμενο. .Παρουσίαση του βιβλίου εγινε στις 30 Μαΐου στα πλαίσια των εκδηλώσεων της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου στην ΔΕΘ Τετάρτη, 22 Ιουλίου 2009 Οι μεταμορφώσεις της Ακρας Δεξιάς Οι μεταμορφώσεις της Ακρας Δεξιάς ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ του βιβλιου της Βασιλικής Γεωργιάδου: η Άκρα δεξιά και οι Συνέπειες της συναίνεσης, Δανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Ελβετία Αυστρία , Γερμανία, Εκδόσεις Καστανιώτη ,2008, Γιατί ψηφίζουν τόσοι πολλοί την Άκρα Δεξιά στην Ευρώπη; Τα κόμματα της άκρας δεξιάς ψηφίζονται από «θύματα » και χαμένους » των κοινωνικοοικονομικών εξελίξεων. Όμως η σταθεροποίηση του ακροδεξιού χώρου μάλλον οφείλεται σε μια κοινή ατζέντα εναντίωσης στην μετανάστευση καθώς και στο σύστημα συναινετικής, διακυβέρνησης.Όσο περισσότερο απαξιώνονται στα μάτια τους οι θεσμοί , τόσο ενισχύονται τα κόμματα που βρίσκονται στα άκρα των ιδεολογικών πόλων. Σε τέτοια συγκυρία οι δυνάμεις του δεξιού άκρου είναι οι περισσότερο ωφελημένες ισχυρίζεται η Βασιλική Γεωργιάδου ,συγγραφέας του ογκώδους βιβλίου για την Ακροδεξιά στην Ευρώπη .Πέρα από τις πολύτιμο εμπειρικό υλικό, αποτέλεσμα μιας ενδελεχούς έρευνας σε έξι χώρες της Ευρώπης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα συμπεράσματα της για τα χαρακτηριστικά του Νέου Ακροδεξιού Χώρου. Σύμφωνα με την Βασιλική Γεωργιαδου το ακροδεξιό κράμα είναι αντιφατικό: Στα χαρακτηριστικά του είναι δυνατό να συνυπάρχουν τόσο μια (ακραία ) νεοφιλελεύθερη λογική εθνικής οικονομίας της αγοράς όσο και η ιδέα ενός εθνικο-πολιτιστικά περιχαρακωμένου κράτους -πρόνοιας , ο αντικρατισμος αλλά και ο κρατικός αυταρχισμός, ο αντιφιλελεύθερισμος–αντικαπιταλισμός αλλά και ο αντισοσαλισμός –αντικομουνισμός. Η ίδια αντιφατική φυσιογνωμία προκύπτει και από το μείγμα των ετερόκλητων πολιτικών θέσεων τις οποίες υποστηρίζουν τα κόμματα της άκρας δεξιάς: αντικρατισμός και σοβινισμός, μεταϋλισμός και εθνοκεντρισμός, οικονομικός φιλελευθερισμός και «οργανική δημοκρατία», με επίκεντρο όχι το άτομο, αλλά τον ‘’ λαό ’’ ως συλλογικό οργανισμό . Σε μια πιο κοντινή προσέγγιση η Γεωργιαδου διακρίνει μέσα από αντιφατικό μείγμα αρχών τις πιο βασικές θέσεις που συνήθως υπερασπίζονται τα κομματικά μορφώματα της μεταπολεμικής άκρας δεξιάς: αποφασιοκρατία (λατρεία της απόφασης και του ‘’δυναμισμου’)αλλά και δημοψηφίσματα, επίκληση του λαού και καισαρισμός, υπαγωγή στη συνταγματική τάξη και αντικοινοβουλευτισμός, αντισυστημικότητα και αντικομματισμός, εναντίωση στο πολιτικό κατεστημένο και πολιτικός συγκεντρωτισμός, «διαφορική ισότητα» και αντιπλουραλισμός αποτελούν τις ιδεολογικο-πολιτικές αρχές που η άκρα δεξιά υπερασπίζεται. Όμως η Γεωργιαδου μας θυμίζει ότι τα κόμματα αυτά, πάνω από όλα είναι κόμματα της άκρας δεξιάς:ο νεοφιλελευθερισμός τους » συνοδεύεται από πολιτικό αυταρχσμο, ο νεολαικισμος τους περιέχει δράσεις που υπονομεύουν την δημοκρατική τάξη .Αναμειγνύοντας συστηματικά δημοψηφιστικές αρχές με αποφασιοκρατικές μεθοδους , η άκρα δεξιά αναδεικνύει την αντίληψη τη για ένα πολιτικό , σύστημα συγκεντρωτικό, προσωποκεντρικό και καισαριστικό. Για να καταλάβουμε το πώς επιτυγχάνεται αυτό το ‘’αλχημιστικο‘’ πολιτικό μάγμα η συγγραφέας μας προτείνει να ρίξουμε μια ματιά στο μοντέλο εσωτερικής οργάνωσης των Ακροδεξιών κομμάτων :Χαλαρά οργανωμένα σε επίπεδο κομματικής βάσης αλλά ισχυρό στην κορυφή με προβεβλημένα στελέχη στην ηγεσία που καθοδηγούν κα κατευθύνουν όχι απλώς διοικούν, τα κόμματα της μεταπολεμικής ακροδεξιά είναι αυστηρά ιεραρχημένα και δομημένα γύρω από τον αρχηγό και οδηγητή τους. Αυτό το μοντέλο κομματικής οργάνωσης παραπέμπει σε ένα μοντέλο διακυβέρνησης στο επίπεδο του κεντρικού κράτους στο οποίο συνυπάρχουν στο πλαίσιο ενός ιεραρχημένου συνδυασμού, ο καισαρισμός και ο δημοψηφισματικές αρχές , με αλλά λόγια: ο οδηγητής αρχηγός από την μια και ο ‘’ κυρίαρχος’’ λαός από την άλλη . Έτσι-σύμφωνα με την Βασιλικη Γεωργιαδου- η Ακροδεξια είναι μεν άμεσο-δημοκρατική και δημοψηφιστική κατά τρόπο όμως που η άμεση έκφραση της θέλησης του λαού να ευθυγραμμίζεται με τη θέληση του ηγέτη: Ο οδηγητής αρχηγός επικαλείται τον λαό και προσφεύγει στον λαό, ο οποίος αναγνωρίζεται ως ανώτατη πηγή κυριαρχίας . Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η έρευνα που επιχειρεί η συγγραφεας της στενής σχέσης των κομμάτων της Άκρας Δεξιάς με το ιδεολογικό ρεύμα της ‘’νέας Δεξιάς’’ και που αποτελείται από διανοουμένους που εμφανιστήκαν στην Ευρώπη στα τέλη της δεκαετίας του 60 και του 70 στη Γαλλία Και στη δεκαετία του 8ο στη Γερμανία πρωτοεμφανίζονται ως αντίδραση στο Γαλλικό Μάη και τα φοιτητικό κίνημα . Το ρεύμα αυτό εμφανίζεται ως ‘’πολιτικής πρωτοπορίας»της άκρας δεξιάς. Το « νέο» στο ιδεολογικό αυτό ρεύμα που η ‘’νεοδεξια’’ διαμορφώνει έγκειται στο ότι προσπαθεί να οικειοποιηθεί ιδέες όπως ο «πλουραλισμός’’, «τρίτος δρόμος } «αλλαγή αξιών » «ευρωπαϊκός σοσιαλισμός »,έννοιες όπως «μονοδιάστατος άνθρωπος «μαζοποίηση» που προέρχονται από τον χώρο της νέας αριστεράς! (Μαρκουζε κ.α).Η νέα Δεξιά υπερασπίζεται μια αντίληψη«διαφορικής ισότητας »που αποθεώνει τη διαφορά , αναγνωρίζοντας την ισότητα μόνο στο πλαίσιο ενός ‘’εθνοτικού και πολιτισμικού απαρτχάιντ’’ :η ‘’διαφορική ισότητα» μπορεί να πραγματοποιηθεί όχι εντός ενός ετερογενούς κόσμου, αλλά μόνο κα αποκλειστικά στο εσωτερικό των ομοιογενών «πατρίδων ».Κάθε μια από αυτές είναι και πρέπει να παραμείνει εθνικο πολιτισμικά διαφορετική από τις υπόλοιπες Αυτό σημαίνει να παραμείνει «καθαρή από προσμείξεις, οι οποίες εμφανίζονται στο πλαίσιο «πολυφυλετικών , πολυπολιτισμικών η μικτών πολιτισμικά κοινωνιών». Η άκρα δεξιά υποστηρίζει μια εκδοχή περί ισότητας που βασίζεται στη ‘’διαφορά’’ η στις ιεραρχημένες διαφορές λαών εθνών και πολιτισμών . Το βιβλίο της Γεωργιάδου -ούτως ή άλλως – πολύτιμο εργαλείο για την πολιτική κοινωνιολογία –μας διαφωτίζει εντέλει για τις ευρωπαϊκές διαστάσεις του Ακροδεξιού εθνο-λαικισμού που έμοιαζαν να αποτελούν ιδιότυπο ελληνικό φαινόμενο. .Παρουσίαση του βιβλίου εγινε στις 30 Μαΐου στα πλαίσια των εκδηλώσεων της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου στην ΔΕΘ Πέτρος Θεοδωριδης Πέτρος Θεοδωριδης
Μαίου στις 20:30
Αποσπερίτης 
Πρόσφατα σχόλια